به نقل از «جام جم آنلاین»

وزن پول در ترازوی زاد و ولد

تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۴۶۱۹۱

  البته این سؤال را کشورهایی که سال‌هاست از انواع مشوق‌ها برای جذاب کردن فرزندآوری میان مردمان‌شان بهره گرفته‌اند نیز می‌پرسند. به همین علت است که اکنون حتی کارایی مشوق‌های مالی و بهره‌مندی‌های رفاهی در افزایش زاد و ولد نیز در جهان زیر‌سؤال رفته‌است. این موضوع به این دلیل حائز اهمیت است که کشور ما نیز از یک‌سو با کاهش فرزند‌آوری و بحران پیری جمعیت روبه‌روست و از سوی دیگر سعی دارد با استفاده از برخی مشوق‌های مالی و رفاهی، دل زوج‌ها را برای تولد فرزند یا فرزندان بیشتر نرم کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته مشوق‌های رفاهی در جامعه ما بسیار اندک و کم جان است. البته کشورهایی که درست در نقطه مقابل ما عمل کرده‌اند نیز نتیجه مطلوبی به دست نیاورده‌اند. آنچه در پی خواهد آمد بخشی از پژوهش ایرنا در این باب است که درباره آنچه در جهان در جریان است نگاهی کلی به خواننده می‌دهد.
   
کشورهایی که پول دادند و موفق نبودند
 اتریش مرخصی زایمان مادران را به دو سال و نیم افزایش داده، آلمان نیز سرمایه‌گذاری‌های خوبی در سرویس‌های نگهداری و آموزش زودهنگام کودکان انجام داده به طوری که از سال ۲۰۱۳ هر کودک بالای یک‌سال می‌تواند در مهدکودک‌های دولتی و به صورت کاملا رایگان حضور داشته باشد. این دو کشور در واقع با روش‌های غیرمستقیم از فرزندآوری حمایت کرده‌اند اما کشورهایی نیز هستند که به زوج‌ها پول دستی می‌دهند تا صاحب فرزند شوند. مثلا روسیه به خانواده‌هایی که بیش از دو کودک داشته باشند حدود ۷۰۰۰دلار می‌پردازد، ایتالیا و یونان هم «پاداش نوزادی» به والدین می‌دهند، مجارستان هم از سال ۲۰۱۹ پرداخت وام ۳۰هزار دلاری به زوج‌های جوان را آغاز کرد که اگر تعداد فرزندان به سه برسد این وام بخشیده می‌شود. تایوان نیز با هدف ترغیب شهروندانش به داشتن فرزندان بیشتر تا به‌حال بیش از سه میلیارد دلار هزینه کرده و از سال ۲۰۰۹ تاکنون طرح‌های تشویقی جدیدی از جمله شش ماه مرخصی با حقوق را برای والدین(هم مادر و هم پدر) در نظر گرفته است. دولت تایوان حتی کمک‌های مالی و معافیت‌های مالیاتی نیز برای والدین معرفی کرده، ولی نتیجه دندان‌گیری به دست نیاورده است. درواقع این کشورها و سایر کشورهایی مانند آنها که از پول برای افزایش جمعیت بهره گرفته‌اند، اکنون در بحران پیری جمعیت و کاهش شدید زاد و ولدها دست و پا می‌زنند. به طور مثال آمریکا در فاصله سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۲ کاهش ۲۳درصدی زادوولد را تجربه کرد و اکنون هر بانوی آمریکایی به طور متوسط صاحب ۱.۶فرزند می‌شود که بسیار پایین‌تر از نرخ جایگزینی یعنی ۲.۱کودک به ازای هر زن است. در ایتالیا که عملا کشوری پیر و سالخورده محسوب می‌شود به ازای هر هفت نوزادی که متولد می‌شود ۱۲نفر می‌میرند و در کره جنوبی نیز که به‌شدت با کاهش فرزندآوری دست به گریبان است اکنون به ازای هر زن فقط ۰.۸۱کودک متولد می‌شود. قانون‌گذاران و مسئولان این کشورها به‌شدت نگرانند، زیرا کمبود نیروی کار جوان را بسیار به خود نزدیک می‌بینند و روزی را پیش‌بینی می‌کنند که تعداد افراد بیمه‌پرداز در سیستم تامین اجتماعی بسیار کمتر از افرادی شود که از این سیستم مقرری ماهانه دریافت می‌کنند. 
   
مردم باید متقاعد شوند 
جسیکا نیسن، پژوهشگر خانواده در دانشگاه تورکو فنلاند یک جمله قابل تامل در حوزه فرزند‌آوری دارد. او می‌گوید: «نگرانی از آینده می‌تواند یکی از عوامل کاهش نرخ زاد و ولد باشد، زیرا جوانان در جهانی زندگی می‌کنند که با بحران‌های مختلف از جنگ گرفته تا تغییرات آب و هوایی و زوال هنجارهای دموکراتیک روبه‌روست.»  این چالش‌ها به احتمال زیاد، ذهن برخی از مردم ما را نیز درگیر کرده و آنها را به توقف فرزندآوری یا تک‌فرزندی واداشته است اما نسخه‌ای که در فنلاند یا در غرب مورد پذیرش واقع می‌شود لزوما در جامعه‌ای مانند ما قدرت مطلق ندارد. این همان نکته‌ای است که در پژوهش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با عنوان «بررسی چگونگی تاثیر سبک زندگی بر وضعیت جمعیتی کشور» مورد تاکید قرار گرفته است. از دید این پژوهشگران، راهکارهای اجرایی افزایش جمعیت باید تلفیقی از این موارد باشد: پشتیبانی و حمایت از ترویج ازدواج موفق و آسان، فرزندآوری و تربیت فرزندان صالح، ارزش دانستن ازدواج و فرزندآوری از طریق تمهید ساز‌و‌کارهای قانونی و اعطای تسهیلات و امکانات و چتر فراگیر بیمه‌های درمانی تکمیلی، آموزش و مشاوره مستمر و مسئولانه نوجوانان و جوانان و جدی گرفتن مشاوره‌های خانواده‌ قبل، حین و دست‌کم پنج‌سال پس از ازدواج توسط همه دستگاه‌های ذی‌ربط.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: پول ارز تراز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۴۶۱۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عباس عبدی : قانون فرزندآوری به لحاظ مصرف منابع مالی فاجعه است / در دولت جدید با تشدید ناامیدی ، شاهد کاهش دوباره فرزندآوری شدیم

عباس عبدی در یادداشتی با عنوان «صنعت دستاوردسازی» در روزنامه اعتماد نوشت: متأسفانه یکی از ویژگی‌های بارز جناح حاکم دستاوردسازی است، که به علت فقدان دستاورد‌های ملموس و قابل توجه، با تفسیر و تعبیر‌های گوناگون می‌کوشند که برای دولت و مجلس دستاورد تعریف کنند.

امسال وارد سومین سال اجرای قانون فرزندآوری و جوانی جمعیت هستیم. قانونی که به لحاظ مصارف و منابع مالی یک فاجعه بود و از حیث اصول کلی حاکم بر آن نیز غیر قابل پذیرش است، ولی مهم‌تر از همه فقدان اثرگذاری این قانون است. به همین علت اگر توجه شود، افراد دولت و مجلس درباره موفقیت‌های این قانون که دستپخت مشترک اصولگرایان است، هیچ ادعایی که نشانگر موفقیت باشد اظهار نمی‌کنند، و این به منزله شکست طرح فرزندآوری است، ولی به جای اعلام شکست طرح و توقف آن، همچنان آن را ادامه می‌دهند، به امید آنکه بعدا موفق شود! یا شرایطی پیش‌آید که مجبور به اقرار شکست نشوند!

با این حال طی روز‌های گذشته دیده شده که برخی از منسوبین وزارت بهداشت و درمان، کوشیده‌اند که در این مورد نیز دستاوردسازی کنند و اجرای قانون را موفقیت‌آمیز جلوه دهند. از جمله مقام وزارت بهداشت و درمان ادعا کرده که: «شیب کاهش جمعیت بسیار تند بود و اکنون کند شده است، وقتی آمار کاهش جمعیت را از سال ۱۳۹۹ مشاهده می‌کنیم، این آمار هرچه به ۱۴۰۲ و امسال نزدیک می‌شویم، کندتر شده و به یک چهارم آمار پیش از آن رسیده است.

اگر قانون جوانی جمعیت نبود، قطعا شاهد کاسته شدن از نرخ کاهش جمعیت نبودیم.» مدیری دیگر از وزارت بهداشت اضافه کرد: «در سال ۱۳۹۵ نرخ باروری به ۲.۱۲ و در سال ۱۴۰۰ به ۱.۶۵ رسید که با ابلاغ قانون جوانی جمعیت و سلامت خانواده در این سال، نرخ باروری در سال ۱۴۰۱ با روند افزایشی به ۱.۶۶ رسیده است.» می‌خواهند بگویند که اجرای قانون فرزندآوری مانع از روند کاهشی گذشته شده و شدت کاهش را کم کرده است و به عنوان دستاورد دولت معرفی کرده‌اند. این ادعا چند ایراد دارد که به آن پرداخته می‌شود.

۱ـ مطابق برنامه توسعه باید نرخ باروری به ۲/۵ برسد. این حجم بزرگ از اتلاف منابع مالی برای این نیست که کمتر از یک‌صدم! به نرخ باروی اضافه یا از روند کاهشی فرزندآوری به میزان اندکی کم شود... 

اگر اینطور پیش برود ۸۰ سال دیگر به نرخ مورد نظر خواهیم رسید. طرح فرزندآوری برای تغییر روند کاهشی و حتی افزایشی شدن آن بود و نه کاهش بسیار اندک و موقتی.

۲ـ ایراد مهم‌تر این است که این مقایسه را با سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ انجام داده‌اند، در حالی که باید با سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ یعنی سال پیش از اجرای قانون و آمدن این دولت انجام می‌دادند. تعداد متولدین در سال ۱۴۰۰ اندکی بیش از ۱۳۹۹ بوده، بنابراین پیش از آمدن این دولت و این قانون، روند کاهشی متوقف شده بود. ولی در دو سال اخیر دو باره روند کاهشی شدت گرفته است. تعداد متولدین در ۱۵ سال اخیر به شرح زیر است: 

خوب نگاه کنید! روند زاد و ولد تا سال ۱۳۹۴ مثبت بوده است. پس از آن است که روند کاهشی آغاز می‌شود. از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۳۹۹؛ حدود ۲۷‌درصد کاهش یافته که عوارض وضعیت بد اقتصادی و تحریم‌ها و ناامیدی از آینده است. این ظرفیت منفی تخلیه شد، ولی با آمدن دولت جدید که امید را باید به جامعه باز می‌گرداند، نه تنها چنین نشد، بلکه با تشدید ناامیدی، شاهد کاهش دوباره فرزندآوری شدیم.

هر چند بودجه فوق‌العاده زیادی را صرف فرزندآوری کردند و مقررات سفت و سختی نیز برای آن گذاشتند و خواستند با افزایش ازدواج ماجرا را حل کنند، ولی نتیجه عکس داد و ازدواج در همین دو سال اجرای این طرح حدود ۱۷ درصد کاهش یافته است.

جالب اینکه یکی از مسوولان وزارت کشور با هدف دستاوردازی گفته است که با آمدن دولت رییسی، طلاق کمتر شده است. این نیز غلط است. آمار طلاق در سال ۱۴۰۱، نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایشی است و در سال ۱۴۰۲ تا حدود ۵ درصد کاهش یافته است. ولی آمار خام طلاق مساله اصلی نیست، بلکه نسبت طلاق به ازدواج و نیز نرخ طلاق مهم است که براساس آمار رسمی ثبت احوال هر دو مورد افزایش یافته است.

۳ـ ایراد دیگر درباره ادعای کاستن از شدت نزولی فرزندآوری است. این پدیده نیازی به دخالت دولت نداشت. به‌طور عادی رخ می‌داد. چرا؟ شما هنگامی که تصمیم به کاهش وزن می‌گیرید در یک ماه اول ممکن است تا ۵ کیلو کم کنید، ولی در ماه‌های بعدی نمی‌توانید با همین سرعت وزن را کم کنید، به مرور کاهش وزن سخت و سخت‌تر می‌شود.

کاهش فرزندآوری هم همین گونه است، ابتدا با سرعت کاهش می‌یابد، ولی در ادامه سرعت کاهش آن کم می‌شود. سرعت افزایش نیز همین گونه است. در هر حال این نوع دستاوردسازی‌ها موجب اعتماد مردم نمی‌شود، فقط مسوولان بالادست را که فاقد آگاهی‌های لازم از جزییات هستند فریب می‌دهد. همین و بس.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: انتقاد عباس عبدی از پرداخت وام‌های ازدواج ، فرزندآوری و مسکن: این پول‌ها را به بخش تولید بدهید، ازدواج و فرزندآوری خودش محقق می‌شود انتقادات صریح عباس عبدی : فکر می کنند با پرداخت قدری پول و اعتبار، مردم برای ازدواج و فرزندآوری صف می‌کشند؟ مشکل اصلی جوانان سقوط اقتصاد و درآمدست